Devlet ve Memleket Görüşlerim Sultan İkinci Mahmud, bir hatt-ı hümâyûnunda “kötü zamanlarda padişah olduk, talihimiz böyle imiş” demişti

Bu açıdan bakıldığında  Sultan İkinci Abdülhamid Han’ın hükümdar olduğu dönemdeki iç ve dış şartların da çok iyi olduğu söylenemez

Dedesi gibi zor  zamanlarda padişah olan İkinci Abdülhamid Han, dağılmaya yüz tutan koca devleti 33 yıllık sırlarla dolu idare anlayışı ile bir arada  tutmayı başarmış, Avrupalı devletlerin, özellikle de İngilizlerin devleti parçalamak için giriştikleri sinsi faaliyetleri, çok ince siyasi  manevralarla bertaraf etmesini bilmiştir

Sultan İkinci Abdülhamid’in kaleme aldığı müstakil bir hatıratı bulunmamasına rağmen Osmanlı vesikaları arasında onun; devlet,  siyaset, bayındırlık, eğitim, askerlik, tarım, hayvancılık ve benzeri konularda görüşlerini ortaya koyan ve “muhtıra” adı verilen  birtakım belgeler bulunmaktadır

Bunlar, bizzat padişah tarafından Mabeyn kâtiplerine dikte ettirilmek suretiyle kaleme alınmış  metinlerdir

İşte bu kitapta, padişahın saltanat dönemine ışık tutan, onun siyasi görüşlerini ve devlet için nasıl çırpındığını çok iyi yansıtan,  memleketin içinde bulunduğu durum hakkında çok mühim ipuçları veren muhtıralar bir araya getirilmiştir

İçinde sonradan ilave  edilmiş tek bir cümle olmayan bu vesikalar, sulandırılmamış ve bulandırılmamış haliyle çok sağlam ve güvenilir belgelerdir

Bu  bakımdan tarihçilerin ve sosyal ilimlerle uğraşanların güvenerek ve itimat ederek kullanabilecekleri mükemmel arşiv malzemeleridir