Atanın üstadı Hızır Aleyhisselam’dır

Ona şöyle pend ü nasihat etmiştir: ‘Yâ Hamza! Kimseye evvel hamle etmeyesin

Kaçanı kovalamayasın

Senden eman dileyenin emanını kesmeyesin

Kuvvetinle mağrur olmayasın

Altın ve akçeyi hesapsız taşıyasın

Avradını nikâhsız tutmayasın

’ Hikâyelerin hâkim konusu kâfire karşı savaştır

Olaylar, mekânlar, kişiler değişir fakat ana tema devam eder

Cihat sahnelerinde düşman öncelikle İslam’a davet edilir

Müslüman olması durumunda, İslam’ın bütün ahlaki vasıfları bu şahsiyete yüklenir ve tam bir Müslüman muamelesi görür

 Artık namusludur, güvenilirdir, özü sözü birdir

 Hikâye boyunca da o şahsın artık hiçbir hatası, kusuru görülmez

Şayet düşman Müslüman olmazsa, o zaman da güç dengeleri gözetilerek savaşılır

Bütün bu özellikler dikkate alındığında, hikâyelerin daha ziyade yeniçeriler arasında dinlendiği de göz önünde bulundurulursa, Hamzanâmelerin İslam’ın cihat ruhunu canlı tutan ana kaynaklardan biri olduğu anlaşılmaktadır